Op 4 juli mocht ik in Nieuwsuur reageren op het Zwarte-Piet-rapport van een VN-Commissie. De Commissie werd voorgezeten door een Française die voor deze internationale klus niet de moeite had genomen om fatsoenlijk Engels te leren en in onverstaanbaar koeterwaals meldde dat Nederland een door en door racistisch land is dat niet lievv is voor met name de negroïde medemens. Die zou dagelijks zuchten onder het racisme van de hele samenleving, zou lijden doordat hij geen schadevergoeding voor de slavernij van zijn verre voorouders heeft ontvangen, en lijdt ook doordat hij een week per jaar Zwarte Piet vrolijk door de straten ziet huppelen, waardoor hij op de arbeidsmarkt een slechte positie zou hebben.
Ik hekelde het slachtofferdenken en mijn Twitter-timeline liep vervolgens vol hate-tweets met fijne kwalificaties: Uncle Tom, Redi Moesoe, kankerhindoe, kankerhomo, hond en meer fraais van zelfbenoemde antiracisten. Ik kan dit soort types niet ‘ontzuren’, maar voor degenen die echt willen weten of racisme relevant is op de arbeidsmarkt van nu en morgen is dit essay wel van belang.
De drie VN-dames zouden het meesterwerk The End of Racism van de Amerikaan Dinesh D’Souza uit 2011 tot zich moeten nemen. In dit boek rekent deze onderzoeker hard af met het slachtofferdenken waar veel zwarte Amerikanen (en nu dus ook zwarte Nederlanders) zich aan verlustigen. D’Souza stelt dat de slechte maatschappelijke positie van Amerikaanse zwarten voortkomt uit verkeerde keuzes die zij zelf maken. Racisme komt zeker voor maar is niet de bepalende factor als het gaat om maatschappelijk succes voor minderheden.
D’Souza wijst erop dat Amerikaanse zwarten nu links en rechts door de eveneens gekleurde Latino’s en Aziaten worden ingehaald. De zwarte Amerikanen die zich niet aan de slachtoffercultus overgeven, zijn wel succesvol. Zie hier een interview met D’Souza. D’Souza werd door succesvolle zwarten in Amerika bejubeld, en door anderen gehekeld. Hij kreeg nog meer hatemails dan ik. Nu, drie jaar later, erkennen zelfs zijn meest geharnaste tegenstanders zijn gelijk.
‘De kwalijke rol van de Nederlanders moet genuanceerd worden, want het Nederlandse aandeel in de handel van circa 11 miljoen zwarte slaven naar de Amerika’s bedroeg ongeveer 5 of 6 procent’
In mijn nieuwe boek, getiteld Megatrends Werk, beschrijf ik de arbeidsmarkt van vandaag en morgen. Op dit moment heeft 50 procent van de volwassen Nederlanders een vaste baan in loondienst, tien jaar geleden was dat 70 procent en over 10 jaar is dat nog 30 a 4o procent. Dat betekent dat 50 tot 70 procent van de mensen dan als zp’er (zelfstandige professional oftewel freelancer) door het leven zal gaan, baantjes en taakjes aan elkaar zal weven. ‘Hosselen’, zoals dit fenomeen in Suriname heet, zal straks normaal worden. Werkgevers kunnen nu voor iedere vacature kiezen uit vele kandidaten, behalve voor functies voor schaars toptalent.
Bovendien legt de overheid werkgevers steeds meer verplichtingen op. Door de nieuwe wet BeZaWa bijvoorbeeld mag een werkgever twaalf jaar lang doorbetalen voor een werknemer die ziek wordt. Werkgevers zullen dus kritischer dan ooit worden in de werving en selectie van medewerkers.
‘Als je per dag twee uur je tijd en energie besteedt aan je boos maken over onrecht dat je voorouders is aangedaan, je ergeren aan het land waar je in woont, je slechte huwelijk, nare buren of meer, dan besteed je je energie verkeerd’
De zp’ers horen tot de nieuwe armen. Veel zp-ers zijn niet goed in zelfmarketing en zijn feitelijk parttime werkloos, zoals Reiner Castelein, voorzitter van NZW, de vakbond van zp’ers, terecht opmerkt. En er is niet genoeg werk voor alle 17 miljoen Nederlanders, autochtoon of allochtoon. Iedere zp’er, van welke huidskleur ook, zal zichzelf dus moeten scholen, bijscholen en herscholen. Iedere zp’er moet investeren in persoonlijke ontwikkeling, talentontwikkeling, netwerken, zelfmarketing.
De analfabeten van de toekomst zijn straks niet degenen die niet kunnen lezen of schrijven, maar degenen die niet kunnen bijleren, afleren en omdenken, degenen die zichzelf niet opnieuw kunnen uitvinden. Je leeft één keer, iedere dag telt 24 uur en het is dus zaak voor zp’ers en mensen die werken in loondienst om de schaarse tijd en energie verstandig te besteden. Slim werken in een gezonde work-life-balance heeft de toekomst.
Een bedrijf heeft straks een kortere levensloop dan nu. Als een bedrijf straks langer dan tien jaar floreert, heeft het mazzel. Dat betekent dat het voor ondernemers zaak is slim en wendbaar te ondernemen, met de inzet van het beste talent. Het is niet in het belang van ondernemers om mensen op iets anders dan hun talent te selecteren.
Natuurlijk zijn er over allerhande bevolkingsgroepen vooroordelen en stereotypen in omloop, maar of je nu dik, roodharig, zwart, gehandicapt, oud, homo, provinciaal of wat dan ook bent, je ‘handicap’ wordt steeds minder relevant. Je talent is en blijft het belangrijkst.
‘Je ziet al waar de hele heisa over Zwarte Piet op uit moet draaien: herstelbetalingen’
Ik hekel slachtofferdenken omdat dit talentontplooiing belemmert. Als je per dag twee uur je tijd en energie besteedt aan je boos maken over onrecht dat je voorouders is aangedaan, je ergeren aan het land waar je in woont, je slechte huwelijk, nare buren of meer, dan besteed je je energie verkeerd. Die twee uur had je ook kunnen besteden aan scholing, zelfmarketing, sales of iets anders dat wel productief is.
Mijn moeder, die kleuterjuf was, leerde mij al van jongs af aan: “Geluk is maakbaar, het is afhankelijk van de keuzes die je zelf maakt”.
En zo is het. Als je ervoor kiest schaarse en kostbare tijd en energie te verkwisten aan slachtofferschap, kom je nooit vooruit. Als je leed uit het verleden (jou persoonlijk of je voorouders aangedaan) een plek geeft in je leven, en moedig voorwaarts trekt, kom je verder in het leven. Mijn moeder zei ook: “Als je schoon wil worden moet je je niet in de modder wentelen, maar een douche nemen.”
En zo is het maar net.
In de war on talent is er weinig ruimte meer voor geneuzel. Allochtonen zijn ook niet elkaars broeders en zusters, maar elkaars rivalen. Zoals in de VS ambitieuze latino’s en Aziaten nu de zwarten hebben ingehaald (terwijl ze pas enkele decennia in de VS wonen en zwarten al enkele eeuwen), zo herhaalt dat patroon zich in ons land. Er wonen hier ongeveer 50.000 Molukkers en ongeveer 50.000 Afghanen. De Molukkers dragen al sinds hun komst naar Nederland hun frustraties over de manier waarop ze door Nederland en Indonesië behandeld zijn over aan hun nazaten. Of die frustraties terecht zijn of niet is niet relevant. Die frustraties constant koesteren, de boosheid over vroeger ervaren onrecht constant voeden, kost tijd en energie en zorgt ervoor dat mensen geen focus hebben op de toekomst en op zelfontwikkeling.
De Afghanen staan heel anders in het leven. Voor hen is het adagium: “Laat het verleden los”.
Ze weten dat ze nooit meer terug kunnen naar Afghanistan en dat ze hier en nu een succes van hun leven moeten maken. Economisch hebben de Afghanen, die hier pas circa 20 jaar wonen, de Molukkers, die hier al ruim 70 jaar wonen, nu al volledig ingehaald.
Het CBS verwacht nieuwe immigranten in de komende decennia vooral uit Azië en Afrika, en in iets mindere mate uit de Oekraïne’s van deze wereld. De nieuwe immigranten zijn ambitieus, komen niet uit een regio met een luxe verzorgingsstaat en willen in rap tempo vooruit. Ik sprak laatst een elektricien uit Senegal die hier nu woont en keihard werkt, hij heeft geen tijd voor racismegezeur en wil voor zichzelf en zijn kinderen een goede toekomst. Al zijn tijd en energie investeert hij in de toekomst en in het ontwikkelen van zichzelf. Hij geniet van Nederland, is hier zielsgelukkig en heeft hier meer economische ruimte en meer persoonlijke vrijheid dan hij in Senegal ooit gehad heeft, zegt hij. Hij en de zijnen komen er wel.
‘Ze hebben geleerd dat als je de racisme-kaart uitspeelt menig Nederlander zich schuldig voelt en dat er dan subsidie loskomt. Maar voor de soepsidie-allochtoon is er geen toekomst meer. Ze drinken dagelijks een glas azijn om vrolijk van te worden. Ze zijn vergeten dat de lach de kortste afstand tussen mensen is’
Allochtonen zijn dus al elkaars rivalen op de arbeidsmarkt, maar die rivaliteit wordt de komende tijd scherper. Net als in de VS gebeurde zullen nieuwe immigranten zonder enig pardon gaan jagen op de banen van huidige allochtonen. Veel Surinamers waren boos toen Aboutaleb burgemeester werd van Rotterdam. “Wij zijn hier al langer, waarom is het geen Surinamer geworden?”, vroegen ze boos. Ze vergaten dat de vraag hoe kort of hoe lang je hier bent irrelevant is geworden. Het gaat gewoon om talent.
Veel ‘oude immigranten’ leven in een schijnwerkelijkheid. Ze hebben geleerd dat als je de racisme-kaart uitspeelt menig Nederlander zich schuldig voelt en dat er dan subsidie loskomt. Maar voor de soepsidie-allochtoon is er geen toekomst meer. De soepsidie-allochtonen zijn ook bijzonder vreugdeloos. Ze drinken ogenschijnlijk dagelijks een glas azijn om vrolijk van te worden. Ze zijn vergeten dat de lach de kortste afstand tussen mensen is.
Als je werk en kansen wilt moet je de wereld en je omgeving glimlachend tegemoet treden. Zoals de Chinezen al wisten: “De wereld is als een spiegel. Kijk je boos, dan kijkt ze boos terug. Glimlach je, dan glimlacht ze terug.”
‘De Braboneger als boodschapper aan klagers over Zwarte Piet: “Bakkes houwe en hier blijven of optiefen”‘
Je ziet al waar de hele heisa over Zwarte Piet op uit moet draaien: herstelbetalingen. Onlangs hoorde ik bij het televisieprogramma Boeken Etcetera schrijver Frank Martinus Arion uitroepen dat Nederlanders 6 miljard euro aan herstelbetalingen moeten dokken aan de Nederlandse Antillen om van hun schuld(gevoel) af te zijn. Zijn opponent aan tafel, historicus professor Piet Emmer, die een dik boek schreef over de Nederlandse slavenhandel, plaatst hier zijn vraagtekens bij. De slachtofferrol van zwarten is volgens hem een excuus en helpt niet echt. Ook de kwalijke rol van de Nederlanders moet volgens hem genuanceerd worden, want het Nederlandse aandeel in de handel van circa 11 miljoen zwarte slaven naar de Amerika’s bedroeg ongeveer 5 of 6 procent en slaven had je in die tijd ook overal in Azië, het Midden Oosten en Afrika. De nazaten daarvan hoor je nimmer over ‘herstelbetalingen’ praten. Bovendien zijn de slaven uit Afrika er in materieel opzicht op vooruit gegaan toen ze naar de Nieuwe Wereld kwamen, aldus Emmer.
In alle etnische groepen zie je nu wie de winnaars en wie de verliezers van de toekomst zijn. In Brabant, Nederlands slimste regio, is Steven Brunswijk, de Tilburgse cabaretier met de artiestennaam ‘Braboneger’, zeer succesvol. Volgens de Brabantse omroep vindt Braboneger de ophef rondom de Zwarte Pietendiscussie ‘veel te ver’ gaan. “Ik kom zelf uit Suriname, maar op Curaçao vieren ze bijvoorbeeld ook gewoon Sinterklaas. De pieten worden daar in allerlei kleuren geschminkt, ook zwart. En Sinterklaas wordt daar dan wit geschminkt. Ze moeten gewoon hun bakkes houwe hier, want daar maalt ook niemand erom, het hele eiland doet mee.”
Hier de Braboneger op video met als boodschapper aan klagers over Zwarte Piet: “Bakkes houwe en hier blijven of optiefen.”
De beroepsklagers reageren door hem voor Uncle Tom, Bounty, landverrader en meer fraais uit te maken, maar tegen zijn met veel humor gebrachte conferences kunnen zij niet op.
Iedere minderheid moet opboksen tegen vooroordelen, maar als je je daar iets van aantrekt kom je nooit vooruit. Ik vind Rachma el Mouden met haar succesvolle schoonmaakbedrijf MAS een mooi voorbeeld. Als zij zich ooit iets had aangetrokken van vooroordelen over Marokkanen, was ze nooit de succesvolle ondernemer geworden die ze nu is. Mijn moeder leerde mij al vroeg: “Trek je nooit iets aan van wat anderen over je zeggen. Het zegt meer over hen dan over jou. Leef je leven en geniet er met volle teugen van, want het is zo voorbij. Je kan wel hopen dat je reïncarneert en dat het dan anders en beter wordt, maar als je terug komt als koe of kip beland je toch weer in de pan.”
‘De praktijk laat zien dat klagers simpelweg niet willen inzien dat ze gewoon te weinig talent hebben en dat ze daardoor mislukken en dat hun mislukking niet komt door het racistische Nederland of door Zwarte Piet’
Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam zei in 2007, toen hij nog Amsterdams wethouder was, tegen allochtonen: “Als Nederland je niet bevalt, vertrek je maar”.
Aboutaleb had gelijk en zijn gelijk wordt dagelijks herbevestigd. De praktijk laat zien dat klagers simpelweg niet willen inzien dat ze gewoon te weinig talent hebben en dat ze daardoor mislukken en dat hun mislukking niet komt door het racistische Nederland of door Zwarte Piet. Aboutaleb en de Braboneger zeggen, en ik zeg het hun na: “Als het je hier niet bevalt, moet je optiefen.”
Maar is remigratie voor mislukte immigranten een alternatief? Ik kom regelmatig in Suriname om mijn oude moeder op te zoeken en lezingen te geven. Wat is daar ergernisfactor nummer 1? Suri’s daar zeggen: de Blaka Bakra’s, oftewel geremigreerde Surinamers. Een ondernemer in Paramaribo zei: “Ze zijn mislukt in Nederland omdat ze te weinig talent hebben. Ze geven de schuld vervolgens aan het vermeend racistische Nederland en remigreren dan met al hun frustraties hierheen. Vervolgens komen ze ons hier met opgeheven vingertje vertellen wat we wel en niet moeten doen. Donder op!”
‘De zuurbekjes zullen er de komende tijd dan ook voor gaan zorgen dat Nederlanders alle lol in het Sinterklaasfeest gaan verliezen. Uiteindelijk wint politieke correctheid het altijd in dit land waar mensen van oudsher liever inschikken dan een burgeroorlog voeren’
Welke remigranten slagen wel? Marokkanen die slim gebruik maken van de economische groei van Marokko en die meertalig en met slim gebruik van biculturaliteit als verbindingsofficier werken tussen Europa en Marokko, doen het prima. Turken die slim gebruikmaken van hun biculturele achtergrond door in de Turks-Nederlandse handel te stappen. Slimme Surinamers die kansen pakken nu Suriname economisch groeit door onder andere de grote goudvondsten. De toekomst is dus aan de turboneger en braboneger, en niet aan de klaagneger. Tegen andere allochtonen zeg ik hetzelfde. Wat wil je worden? Turbomocro of klaagmocro? Turboturk of klaagturk?
Voor slimme mensen is de keuze snel gemaakt. Maar klagers, de losers van morgen, zullen luidkeels hun frustraties proberen te botvieren op de omringende samenleving. En op succesvolle immigranten, want de krabbentonmentaliteit blijft van kracht. Deze zuurbekjes zullen er de komende tijd dan ook voor gaan zorgen dat Nederlanders alle lol in het Sinterklaasfeest gaan verliezen. Uiteindelijk wint politieke correctheid het altijd in dit land waar mensen van oudsher liever inschikken dan een burgeroorlog voeren.
Binnen tien jaar bestaat Zwarte Piet en wellicht het hele Sinterklaasfeest niet meer. Hier geldt de analogie van de leeuw en de vlieg. De vlieg zoemt irritant om de kop van de leeuw. De vlieg kan de leeuw niet doden maar hem mateloos irriteren, zodat hij niet rustig kan tukken. En de leeuw kan de vlieg niet doodslaan. Zo houden ze elkaar bezig. Want wie denkt dat de klagers na het verdwijnen van Zwarte Piet wel economisch succesvol worden, heeft het mis. Het zal een pyrrusoverwinning blijken, want ze hebben het niet alleen verprutst bij blanken, die het ze kwalijk nemen dat ze een onschuldig kinderfeestje hebben vergiftigd, maar ook bij succesvolle immigranten (zowel afkomstig uit oude als nieuwe immigrantengemeenschappen) die ze nog feller gaan beconcurreren op de krappe arbeidsmarkt.
Als je als ondernemer kan kiezen tussen een medewerker of zp-er die een zuurbekje is of een lachebekje, een turboneger of klaagneger, een turbomocro of klaagmocro, dan is de keus snel gemaakt. Ik voorspel over tien jaar dus een nieuwe klaaggolf. Want toegeven dat tegenover iedere beschuldigende vinger die je naar een ander uitsteekt, er vier staan die naar jezelf wijzen, zullen de klagers nooit.
Trendwatcher Adjiedj Bakas publiceerde onlangs “Megatrends Werk” over de 100 beroepen van de toekomst en de tips om jezelf opnieuw uit te vinden op de radicaal veranderende arbeidsmarkt. Voor EUR 9,95 in de boekhandel. www.bakas.nl
